Chấn động Bắc Kinh, thất thủ Liên trấn Lâm Phượng Tường

Sau khi Thái Bình Thiên định đô ở Nam Kinh, Lâm, Lý phụng mệnh soái quân đông tiến, đầu tháng 4 đánh hạ Dương Châu. Tháng 5, họ thống soái quân Thái Bình từ Dương Châu tiến hành bắc phạt, vờ đánh vào An Huy, liên tiếp hạ được các nơi Trừ Châu, Phượng Dương. Tháng 6, vào lúc quay lại thì được sự phối hợp của quân Niệp, thẳng tiến Hà Nam, đánh bại hơn 4000 quân Thanh do Hà Nam tuần phủ Lục Ứng Cốc chỉ huy, bắt được 1 lượng lớn thuốc nổ, chiếm phủ Quy Đức. Sau đó bao vây Khai Phong, đóng doanh ở trấn Chu Tiên. Nghĩa quân từ trấn Chu Tiên tây tiến, khi ấy gặp mưa lớn, mặt đất ngập sâu cả thước. Họ đi qua Trung Mưu, Trịnh Châu, Huỳnh Dương đến huyện Củng, ở sông Lạc, huyện Củng cướp thuyền dân vượt Hoàng Hà. Tháng 9, quân Thái Bình thẳng tiến Sơn Tây, rồi ngoặt về Hà Nam, từ Vũ An đông tiến Trực Lệ, ngày 29 hạ được Lâm Minh quan, đánh bại hơn 1 vạn quân của Trực Lệ tổng đốc Nột Nhĩ Kinh Ngạch. Nghĩa quân tiếp tục vượt qua các nơi Sa Hà, Nhâm Thành, Cảo Thành, Thâm Châu… Ngày 13 tháng 10, họ bức đến trấn Trương Đăng cách thành Bảo Định 30 dặm về phía nam. Bắc Kinh chấn động, hơn 3 vạn hộ bỏ trốn.

Tín báo tiệp truyền về Thiên Kinh, Phượng Tường được phong Tĩnh hồ hầu. Do quân Thái Bình đã đi xa ngàn dặm, không có viện binh bổ sung, không đủ lương thực, đạn dược cung ứng, khả năng tác chiến suy giảm mạnh. Lâm, Lý không thể đột phá phòng tuyến Bảo Định, đành phải thay đổi kế hoạch. Họ men sông Hô đông tiến, từ 1 dải Tấn Châu, Thâm Châu, huyện Hiến, Thương Châu nhắm đến Thiên Tân, ý đồ từ Thiên Tân thọc vào Bắc Kinh. Thiên Tân tri huyện Tạ Tử Trừng tổ chức Đoàn luyện địa phương được hơn 4000 người chống lại nghĩa quân, cho phá con đê ở phía nam Vận Hà, khiến ngoài thành Thiên Tân trở thành ao hồ. Phượng Tường chỉ còn cách lui về giữ Tĩnh Hải, cùng Lý Khai Phương ở Độc Lưu hình thành thế ỷ giốc, giằng co với quân Thanh hơn 3 tháng, dần rơi vào cảnh nguy khốn.

Ngày 5 tháng 2 năm thứ 4 (1854), Lâm, Lý lui về Phụ Thành, bị quân Thanh bao vây. Tháng 5, họ đột vây đến Liên trấn, dựa vào Vận Hà cố thủ để đợi viện quân. Nghe tin viện quận đã lên phía bắc, Phượng Tường bèn chia kỵ binh cho Lý Khai Phương đi đón. Trung tuần tháng 2 năm sau (1855), quân Thanh đánh gấp Liên trấn, Phượng Tường đốc quân khổ chiến, nhiều lần đẩy lui kẻ địch, nhưng vì thiếu ăn lâu ngày, nghĩa quân đói đến nỗi không nhấc nổi cánh tay. Tháng 3, ông soái tàn quân còn hơn 6000 người đột vây, không may trúng tên thụ thương nên bị bắt, áp giải về Bắc Kinh.

Chịu sự tra khảo tàn khốc của nhà Thanh, nhưng bản cung của Phượng Tường chỉ vỏn vẹn có 403 chữ, ghi lại thân thế và kinh lịch của ông. Ngày 15 (hoặc 13) tháng 3, ông bị xử lăng trì ở chợ tây. Vào lúc chịu hình, đao đến chỗ nào, Phượng Tường nhìn chỗ ấy, rốt cục không kêu 1 tiếng. Năm Đồng Trị thứ 2 (1863), Hồng Tú Toàn truy phong ông làm Điện Tiền Hạ Quý Sát Thiên Quân Đính Thiên Phù Triều Cương Cầu Vương Hiệp Thiên Tuế.

Liên quan